Cilt 3 Sayı 2 (2023): Turistika
Makaleler

İşyeri Zorbalığı ve Sinizm Perakende Sektörü Örneği

PDF
  • Sema Babayiğit,
  • Fevzi Karacadağ
Sema Babayiğit
Ankara Medipol Üniversitesi, İktisadi İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi
Fevzi Karacadağ
Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü

Yayınlanmış 30.09.2023

Anahtar Kelimeler

  • Workplace bullying,
  • Organizational cynicism,
  • Cognitive cynicism,
  • Emotional cynicism,
  • Behavioral cynicism
  • İşyeri zorbalığı,
  • Örgütsel sinizm,
  • Bilişsel sinizm,
  • Duygusal sinizm,
  • Davranışsal sinizm

Nasıl Atıf Yapılır

İşyeri Zorbalığı ve Sinizm Perakende Sektörü Örneği. (2023). Elegest Elegeş, 3(2), 47-71. https://doi.org/10.64360/cjzb5616

Telif Hakkı (c) 2025 Sema Babayiğit- Fevzi Karacadağ (Yazar)

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Nasıl Atıf Yapılır

İşyeri Zorbalığı ve Sinizm Perakende Sektörü Örneği. (2023). Elegest Elegeş, 3(2), 47-71. https://doi.org/10.64360/cjzb5616

Öz

İşyerlerindeki stres düzeyi işgörenlerin müşteri ihtiyaçlarını karşılayabilme düzeyini etkilemektedir. Perakende sektöründe işgörenlerin stres düzeyini etkileyen çeşitli faktörler bulunmaktadır. Bu faktörler arasında yönetici veya işverenler tarafından uygulanan zorbalık ve baskıya dayanan yönetim de bulunmaktadır. Artan stres düzeyi personelin performansını ve işe yönelik motivasyonunu düşürmekte, ayrıca işletmeye karşı sinik duyguların oluşmasına yol açabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, perakende sektöründe işyeri zorbalığının örgütsel sinizm ve boyutları üzerindeki etkilerini incelemektir. Araştırmanın örneklemi Kayseri’de faaliyet gösteren çeşitli ölçeklerdeki marketlerde çalışan 472 işgören ve yöneticiden oluşmaktadır. Araştırma kapsamında ihtiyaç duyulan birincil veriler Örgütsel Sinizm Ölçeği ile İşyeri Zorbalığı Ölçeğini kapsayan bir anket formu yardımı ile toplanmıştır. Çalışmanın hipotezleri korelasyon analizi ve basit doğrusal regresyon analizi kullanılarak test edilmiştir. Çalışma sonunda işyeri zorbalığı ile örgütsel sinizm ve boyutları arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişkinin varlığı tespit edilmiştir.

PDF

Referanslar

  1. Ağıröz, A., & Gül, H. (2011). Mobbing ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkiler: Hemşireler Üzerinde Bir Uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi. İİBF Dergisi, 13(2), 27-47.
  2. Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı.
  3. Sakarya yayıncılık.
  4. Anderson, L.M., Bateman, T. S. (1997). Cynicism in the workplace: Some causes and effects.
  5. Journal of Organizational Behavior, 18, 449- 469.
  6. Andersson, Lynee. M. (1996). “Employee Cynicism: An Examination Using A Contract Violation Framework”, Human Relations, , 49:11, 1395- 1418.
  7. Aslan, Ş., & Akarçay, D. (2013). Psikolojik şiddetin genel ve örgütsel sinizme etkileri. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (41), 25-44.
  8. Aydın, O., & Öcel, H. (2009). İşyeri zorbalığı ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 12(24), 94-103.
  9. Aziz, A. (2008). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
  10. Balay, R., Kaya, A. & Cülha, A. (2013). Örgüt kültürü ve örgütsel sinizm ilişkisi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(2), 123-144.
  11. Bateman, T. S., Sakano, T., & Fujita, M. (1992).
  12. Roger, me, and my attitude: Film propaganda and cynicism toward corporate
  13. leadership. Journal of Applied Psychology, 77(5), 768.
  14. Bedük, A., Eryeşil, K., & Altınışık, G. D. (2017). The relationship between mobbing and organizational cynicism: An empirical study. Journal of Human Sciences, 14(4), 3167-3176.
  15. Björkqvist, K. (2001). Social defeat as a stressor in humans. Physiology & behavior, 73(3), 435- 442.
  16. Brandes, P. Dean, J. W., ve Dharwadkar, R. (1998).
  17. Organizational Cynicism. The Academy of Management Review, 23(2), 341-352. doi:10.2307/259378
  18. Brandes, P. M. (1997). Organizational cynicism: Its nature, antecedents, and consequences.
  19. University of Cincinnati.
  20. Brandes, P., Dharwadkar, R., & Dean, J. W. (1999, May). Does organizational cynicism matter?
  21. Employee and supervisor perspectives on work outcomes. In Eastern Academy of Management Proceedings (Vol. 2, No. 1, pp. 150-153).
  22. Brodsky, C. M. (1976). The harassed worker. DC Heath & Co.
  23. Bulut, S., & Göktürk, G. Y. (2012). Mobbing: İşyerinde psikolojik taciz. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(1), 53-70.
  24. Cable, D. M., ve DeRue, D. S. (2002). The convergent and discriminant validity of subjective fit perceptions. Journal of applied psychology, 87(5), 875.
  25. Ciby, M., & Raya, R. P. (2014). Exploring victims' experiences of workplace bullying: A grounded theory approach. Vikalpa, 39(2), 69-82.
  26. Dean, T. J., Brown, R. L., ve Bamford, C. E. (1998).
  27. Differences in large and small firm responses to environmental context: Strategic implications from a comparative analysis of business formations. Strategic management journal, 19(8), 709-728.
  28. Einaersen, S., ve Skogstad, A. (1996). Bullying at work: Epidemiological findings in public and private organizations. European journal of work and organizational psychology, 5(2), 185-201.
  29. Einarsen, S., & Mikkelsen, E. G. (2002). Individual effects of exposure to bullying at work.
  30. In Bullying and emotional abuse in the workplace (pp. 145-162). CRC Press.
  31. Einarsen, S., & Raknes, B. I. (1997). Harassment in the workplace and the victimization of men. Violence and victims, 12(3), 247-263.
  32. Einarsen, S., Hoel, H., & Nielsen, M. B. (2005).
  33. Mobbing i arbeidslivet.
  34. Einarsen, S., Raknes, B. I., Matthiesen, S. B., & Hellesoy, O. H. (1994). Mobbing og harde personkonflicter. [Harassment and serious interpersonal conflicts at work.]. Bergen, Norway: Sigma Forlag.
  35. Ekiz, V. (2010). İşletmelerde yaşanan psikolojik şiddet (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
  36. Erbil, S. (2013). Otel işletmelerinde çalışanların örgütsel sinizm algılarının işten ayrılma niyetine etkisi (Master's thesis, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
  37. Erdirencelebi, M., & Yazgan, A. E. (2017). Mobbing, örgütsel sinizm, örgütsel bağlılık ve bunların algılanan çalışan performansı üzerine etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 267-284.
  38. Erdoğan, P., & Bedük, A. (2013). Örgütsel Sinizm İle Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 1(6), 17-36.
  39. Erkutlu, H. V. (2017). Negatif Örgütsel Davranış.
  40. Ankara: Akademisyen Kitabevi.
  41. Heller, T. S., Hawgood, J. L., & Leo, D. D. (2007).
  42. Correlates of suicide in building industry workers. Archives of Suicide Research, 11(1), 105-117.
  43. Iplik, F. N., Kilic, K. C., & Yalcin, A. (2011). The simultaneous effects of person ‐ organization and person‐job fit on Turkish hotel managers. International journal of contemporary hospitality management. 23(5), 644-661.
  44. Kalağan, G., & Güzeller, C. O. (2010). Öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerinin incelenmesi.
  45. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(27), 83-97.
  46. Kalay, F., Oğrak, A., Vedat, B. A. L., & Nışancı, Z. N. (2014). Mobbing, örgütsel sessizlik ve örgütsel sinizm ilişkisi: Örnek bir uygulama. Sakarya iktisat dergisi, 3(2), 1-18.
  47. Karabulut, A. T. (2016). Personality traits on entrepreneurial intention. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 229, 12-21.
  48. Karacaoğlu, K., & İnce, F. (2012). Brandes, Dharwadkar ve Dean’in (1999) örgütsel sinizm ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması: Kayseri Organize Sanayi Bölgesi örneği.
  49. Kerse, G., & Karabey, C. N. (2017). Algılanan örgütsel desteğin örgütsel özdeşleşmeye etkisi: Örgütsel sinizmin aracı rolü. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(4), 375-398.
  50. Kılıçaslan, S., & Kaya A., (2017). Mobbingin örgütsel sinizm üzerine etkisi hemşireler üzerinde bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (26), 9-25.
  51. Kristof‐Brown, A. L., Zimmerman, R. D., & Johnson, E. C. (2005). Consequences of individuals'fit at work: A meta‐analysis OF person-job, person-organization, person-group, and person-supervisor fit. Personnel psychology, 58 (2), 281-342.
  52. Laschinger, H. K. S., Borgogni, L., Consiglio, C., & Read, E. (2015). The effects of authentic leadership, six areas of worklife, and occupational coping self-efficacy on new graduate nurses’ burnout and mental health: A cross-sectional study. International journal of nursing studies, 52(6), 1080-1089.
  53. Leymann, H. (1996). The content and development of mobbing at work. European journal of work and organizational psychology, 5(2), 165-184.
  54. Maden, C. (2014). Impact of fit, involvement, and tenure on job satisfaction and turnover intention. The Service Industries Journal, 34(14), 1113-1133.
  55. Matthiesen, S. B., & Einarsen, S. (2001). MMPI-2 configurations among victims of bullying at work. European Journal of work and organizational Psychology, 10(4), 467-484.
  56. Mikkelsen, E. G. E., & Einarsen, S. (2002). Basic assumptions and symptoms of post- traumatic stress among victims of bullying at work. European journal of work and organizational psychology, 11(1), 87-111.
  57. Nakip, M. (2003). Pazarlama araştırmaları teknikler ve (SPSS destekli) uygulamalar, Seçkin Yayıncılık, 1. Baskı, Ankara.
  58. Naus, F., Van Iterson, A., & Roe, R. (2007).
  59. Organizational cynicism: Extending the exit, voice, loyalty, and neglect model of employees' responses to adverse conditions in the workplace. Human relations, 60(5), 683-718.
  60. Özgener, Ş., Öğüt, A., & Kaplan, M. (2008). İşgören- işveren ilişkilerinde yeni bir paradigma: örgütsel sinizm. İçinde M. Özdevecioğlu, H.
  61. Karadal. Örgütsel davranışta seçme konular: Organizasyonların karanlık yönleri ve verimlilik azaltıcı davranışlar, 53-72.
  62. Özkalp, E., & Kırel, Ç. (2016). Örgütsel Davranış, Bursa. Ekin Basın Yayın Dağıtım.
  63. Reichers, A. E., Wanous, J. P., & Austin, J. T. (1997).
  64. Understanding and managing cynicism about organizational change. Academy of management perspectives, 11(1), 48-59.
  65. Salin, D. (2005). Workplace bullying among business professionals: Prevalence, gender differences and the role of organizational politics. Perspectives interdisciplinaires sur le travail et la santé, (7-3).
  66. Shelton, C. D., McKenna, M. K., & Darling, J. R. (2002). Leading in the age of paradox: optimizing behavioral style, job fit and cultural cohesion. Leadership & Organization Development Journal.
  67. Tetik, S. (2012). Kamu İşletmelerinde Çalışanların Örgütsel Adalet Algılarının Bazı Demografik Özellikler Açısından İncelenmesi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1), 239-249.
  68. Tetik, S. (2012). Sağlık Çalışanlarının Örgütsel Bağlılık Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4(1), 275-286.
  69. Tınaz, P. (2006). Mobbing: İşyerinde psikolojik taciz. Çalışma ve Toplum, 3, 11-22.
  70. Tınaz, P., Gök, S., & Karatuna, I. (2010). Türkiye’de işyerinde psikolojik taciz oranının ve türlerinin belirlenmesi: Bir ölçek geliştirme çalışması. Öneri.
  71. Tutar, H. (2004). İşyerinde psikolojik şiddet sarmalı: Nedenleri ve sonuçları. Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 85-108.
  72. Vartia-Väänänen, M. (2003). Workplace bullying: A study on the work environment, well-being and health.
  73. Wilson, C. B. (1991). U.S. businesses suffer from workplace trauma. Personnel Journal, July, 47–50.
  74. Yalçın, S., & Tavşancıl, E. (2014). The Comparison of Turkish Students' PISA Achievement Levels by Year via Data Envelopment Analysis. Educational Sciences: Theory and Practice, 14(3), 961-968.
  75. Yıldız, K. (2013). Örgütsel bağlılık ile örgütsel sinizm ve örgütsel muhalefet arasındaki ilişki. Turkish Studies (Elektronik).